VAN-İRAN İLİŞKİLERİ FUARLA ZİRVE YAPTI

İlhan Siyahtaş

Van Ortadoğu Expo Fuar ve Kongre Merkezinde düzenlenen Türkiye İran İhracat Zirvesi ve Fuarı açıldı. Van Valisi İbrahim Taşyapan, “Van potansiyelinin üzerinde bir gelişmeye şahit olacak. İran'a yönelik ambargonun kalkmış olması ve İran'a en yakın şehir olmamız, ulaşım altyapımızın tamamlanmış olmasıyla en iyi yerdeyiz” dedi. Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Çiftci, “Zaman zaman bölgemizde yaşadığımız bir takım olumsuzluklar Van ekonomisini ve Van turizmini direkt hedef almaktadır. Terör saldırıları üzülerek söylüyorum ki hedeflerimizde bizi yavaşlasa da Van dinamikleri ve ülkemizin iş adamlarının sahiplenmesi ile birlikte Van bunları hızlı bir şekilde atlatacak ve yoluna devam edecektir. Türkiye ile İran arasındaki gümrük alanında ciddi bir iş boyutu devam etmektedir. Bu ilişkiler yoğun çalışmalar ile devam etmektedir” dedi.

 Fuarın açılışına Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Çiftci, Van Valisi İbrahim Taşyapan, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Peyami Battal, Tuşba Belediye Başkanı Doç. Dr. Fevzi Özgökçe, Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Tarık Sönmez, TÜMSİAD Genel Başkanı Yaşar Doğan, Van TSO Başkanı Necdet Takva,  OSB Başkanı Şemsettin Bozkurt, Van Ticaret Borsası  Başkanı  Enver Memduhoğlu, sivil  toplum kuruluş temsilcileri, işadamları ve davetliler katıldı.

“15’i yurtdışından 110 firmamıza iştirak etmiştir”

Ajans Asya Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Güler,“ Böylesi bir süreçte böylesi büyük bir organizasyon yapmaktan dolayı son derece mutluyuz. Fuarımıza 15’i yurtdışından olmak üzere 110 firmamız iştirak etmiştir. Bunların çoğu bölge firmalardır. Bakanlıklarımız bize çok ciddi anlamada destek verdi. Fuar Van’ımız, bölgemiz ve ülkemiz için yararlı olur Teşriflerinizden dolayı bütün firmalara ve katılımcılara teşekkür ediyorum” dedi.

“Fuarların önemi Van için çok büyüktür”

Açılışta söz alan Van Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Başkanı Şemsettin Bozkurt fuarların önemine değindi. Bozkurt,” Böylesin önemli bir fuara ev sahipliği yapmaktan dolayı son derece mutluyuz. Bizlerde Van OSB olarak yaklaşık 20 firmayla katılım sağladık. Fuarların önemi Van için çok büyüktür. Burada ürettiğimiz ürünlerin gerek ihracat anlamında gerek yurt içi tanıtımı anlamında sergilenmesi tanıtılmasını önemsiyoruz. Katılım sağlayan herkese şahsım ve yönetimimim adına teşekkür ediyorum” diye konuştu.

 “Van yeni bir başlangıca hazırlanıyor”

Firmaları Van’a yatırıma davet eden Van TSO Başkanı Necdet Takva şunları söyledi: Bugün düzenlenmiş olan Türkiye İran İhracat Fuarı ve Zirvesi’ne İran İslam Cumhuriyeti’nden 15 firma, yaklaşık 150 kişilik İranlı işadamı ve yöneticilerinden oluşan heyet iştirak edecek. TÜMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri 200 kişilik bir heyetle birlikte aramızdalar. Burada çok önemli bir potansiyel bulunmaktadır. Biz bu potansiyeli mutlaka yatırıma dönüştürmek  durumundayız. Van şehri değişen Orta Doğu dengeleri bakımından yeni bir başlangıca hazırlanıyor. Özellikle İran Pazarı  başta olmak üzere yakın coğrafyamız pazarlara erişim konusunda baş şehir konumuna gelmiş bulunuyoruz. Kapıköy ile bunun ilk adımını attık. Gümrük kapısının çalışmaları yakın sürede tamamlanacak. Tekstil, hayvancılık, mobilya, inşaat, yenilenebilir enerji, turizm alanlarında potansiyeli en yüksek şehirlerinden biri Van’dır. Sizleri ilimizde yatırımlar yapmaya davet ediyoruz. İran ile dostluğumuzun da buna katkı sunmasını temenni ediyoruz. Fuarımızın bölgesel kalkınmamıza katkı sunacağını temenni ediyorum.” 

 “81 ilden bugün bu fuara katılım sağladık”

200 kişilik heyetle Van’a adeta çıkarma yapan TÜMSİAD Genel Başkanı Yaşar Doğan da,” Bizler bugün Van’a geldik. Bugün Van’ın o kadim şehrin tüm güzelliğini görme fırsatımız oldu. İnşallah burada terörden ve olumsuz oluşumlardan kurtulup birlik ve beraberliğimizi sağlayacak bir takım çalışmalar yapılır. İşadamları olarak bizlere böylesi bir organizasyonun yapılacağı haberi gelir gelmez, bizlerde TÜMSİAD şube başkanlıkları ile görüşüp fuar için Van’da olmamız gerektiğini söyledim. Beni kırmadılar ve 81 ilden bugün bu fuara katılım sağladık. İstanbul’daki yönetim kurulundaki arkadaşlarımda bu ay ki TÜMSİAD toplantımızı Van’da yapmamızı söyledim ve nitekim bugün burada aylık TÜMSİAD toplantımızı gerçekleştireceğiz. Bu tarz organizasyonları düzenlemek çok zordur. Hele doğu ve güneydoğuda düzenlemek daha zordur. Bu organizasyonlarda birlik ve beraberlik olduğu zaman bu fuarlardan güç doğuyor. Ankara’daki bürokratlarımızın desteği ile bu çalışmalar mutlaka sonuca ulaşacaktır. Sınır bölgesi olması münasebetiyle bu fuarlar ticaret sektöründe mutlaka olumlu sonuç verecektir” ifadelerinde bulundu.

 “Van’ın ağırlıklı olarak ihracat yaptığı ülke İran’dır”

Van’ın İran’a yaptığı ihracata vurgu yapan Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Tarık Sönmez, “Ekonomi bakanlığı olarak ayrı bir önem vermekteyiz. Bugün burada herkesin üzerinde ittifak edeceği gibi Van’ı ihracat ve dışarıya olan ihracatta hak ettiği yerde değildir. Van üzerinden ticaret yapan iş adamlarının 30 Milyon Dolar gibi bir rakamda ihracat yaptıkları görülmektedir. Van’ın ağırlıklı olarak ihracat yaptığı ülke İran’dır. Ülkemiz içinde İran önemli bir olmakla birlikte Türkiye İran için daha önemli bir ülkedir. Bugünkü fuarın boyutuna bakılacak olursak, Ekonomi Bakanlığı olarak mali destek sağlamaktayız. İleride yapılacak eni fuarlar ile birlikte bu desteğimizi arttıracağız. Önümüzdeki fuarlarda gerek fuarın kalitesini gerek katılımcı sayısını arttırmak suretiyle çok daha çalışmalar olacaktır” dedi.

 “Her bir kriz yeni ekonomi teoremlerini oraya çıkarmaktadır”

Tarih boyunca medeniyetin beşiği olan bölgemizi bugün dünya ticaretinin başkenti yapmak amacıyla düzenlenen etkinliklerden bir tanesi olan ihracat zirvesi ve fuarında bir aradayız diyerek konuşmasına başlayan Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Çiftci,”  Dünya ekonomi tarihine baktığımızda bir çok dar boğazlık ve krizlerin yaşandığını görmekteyiz. Her bir kriz yeni ekonomi teoremlerini oraya çıkarmaktadır. Bazıları krizin çözülmesine yardımcı olmuş bazıları ise faydasız kalmıştır. Büyümede istikrarlı ve kararlı yürüyüşüne devam eden ülkemiz ve 2016 yılının ikinci çeyreğiyle birlikte yüzde 3.1’lik büyümeyi yakalayan ülkemiz Avrupa ekonomileri arasında en hızlı büyüyen ekonomi olmayı başarmıştır. Küresel büyümelerin ve risklerin olduğu bir dönemde özellikle terör olaylarının yaşandığı dönemde ülkemizin ikinci çeyrekte yakaladığı bu büyüme oranı hükümetlerimizin uygulamış olduğu politikaların etkisini ortaya koymuştur” dedi.

“İran’la daha güçlü ilişkiler içerisinde olmak zorundayız”

Çiftçi,” Tarih boyunca komşuluklarda güçlü bir şekilde hayatlarına hep tecrübe etmiştir. Ülkelerde aynı bireyler gibi güçlü komşuluklar ile birlikte yürümekte olduğu yolda daha güçlü şekilde adımlar atmaktadır. Bu sebeple yüzyıllar boyunca iyi komşuluklar içinde olduğumuz İran’a uygulanan ambargonun kaldırılmasıyla beraber ülkemiz ile İran arasındaki dış ticaret hacmimiz arttırılması için olağan gücümüzle birlikte çalışmaktayız. Ambargoların kaldırılması ile birlikte İran’ın sahip olduğu tüm ekonomiyi kullanarak, Orta Doğu’da büyüyen bir ekonomi olmak zorundayız. Bunu ön görmek ve buna göre çalışmak zorundayız. Bu anlamda da İran’la daha güçlü ilişkiler içerinde olmak zorundayız. İran ile ekonomik anlamda ilişkilerimizi aktif tutan ender ülkelerdeniz.

 “Razi Hoy yolunun yapılması noktasında taleplerimiz oldu”

Gümrük ve Ticaret Bakan Yardımcısı Fatih Çiftci konuşmasını şöyle sürdürdü: “ İran pazarının büyümesi sahip olduğumuz coğrafik konum göz önünde olduğunda bir lojistik üs olarak kullanılması anlamına gelmektedir. Dünya pazarına açılma olanağı yakalayan İran’ın artık daha fazla mal ve hizmet alabileceği olması ülkemizin de sadece ihracat ithalat değil bir transit geçişi olması anlamına gelmektedir. Bu vesileyle AVM, otel işletmeciliği, mühendislik, altyapı ve finans gibi sektörlerde bu anlamda artışların olabileceği iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde İranlı turistlerin ülkemizde tatil yapması bizleri memnun edecektir. Ancak bunu da iyi bilmemiz gerekiyor ki hepimize büyük işler düşmektedir.  Zaman zaman bölgemizde yaşadığımız bir takım olumsuzluklar Van ekonomisini ve Van turizmini direkt hedef alan terör saldırıları üzülerek söylüyorum ki bu hedeflerimizde bizi yavaşlasa da Van dinamikleri ve ülkemizin iş adamlarının sahiplenmesi ile birlikte Van bunları hızlı bir şekilde atlatacak ve yoluna devam edecektir. Türkiye ile İran arasındaki gümrük alanında ciddi bir iş boyutu devam etmektedir. Bu ilişkiler yoğun çalışmalar ile devam etmektedir. Bizde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak İran’a bir ziyaret yaptık. Bu ziyaretler sonrası inanıyoruz ki Kapıköy karşısında yer alan Razi Hoy yolunun yapılması noktasında önemli taleplerimiz oldu.  Biz bütün sınır kapılarındaki yollarımızı güzel bir şekilde yaptık. Esendere Sınır Kapımızı tamamladık ve başbakanımızın katılımıyla orayı da açacağız. Van’ın 46 yıldır rüyası olan Van ve bölge ekonomisine önemli katkısı olacak olan Kapıköy’ün temelini attık. 100 milyonluk bir yatırım yaparak Türkiye’nin en modern sınır kapısını yaklaşık 15 ay sonra açacağız. Tamamlandıktan sonra buranında ilişkilerimiz için önemli bir katkısı olacak. Yeni bir karar aldık Gürbulak Sınır Kapımızı da yeniliyoruz. Proje ihalesine çıktık. Önümüzdeki günlerde yenileme çalışmaları başlayacak. İran Devletinden de bu taleplerde bulunduk. Bu çalışmalar ile birlikte ticaretimizin büyümesini hedefledik. 

“Van’da bu potansiyeli görmelerini istiyoruz”

TÜMSİAD yetkililerin Van’da bulunmasının önemine dikkat çeken Çiftçi, “Kendilerinin burada olması bizler için ve işadamlarımız için önem arz etmektedir. Biz bu bağlamda misafir tüm işadamlarımızdan Van’da yatırım yapmalarını istiyoruz. Van’da bu potansiyeli görmelerini istiyoruz. Van’daki tüm işadamlarının ve valimizin yanlarında olacaklarını kendilerine belirtmek isterim. Bu konuda bakanlık ve hükümet olarak da kendilerinin yanında olacağız. Bu ziyaretin kalıcı olmasını temenni ediyorum. Bu fuarında ülke ekonomimize katkı sunacağını umuyorum”

 “Van potansiyelinin üzerinde bir gelişmeye şahit olacak”

Van Ortadoğu Expo Fuar ve Kongre Merkezinde düzenlenen törenle açılışında konuşan Vali İbrahim Taşyapan, fuara katılan TÜMSİAD Genel Başkanı Yaşar Doğan, üyeleri ile İran ve Türkiye'den katılım gösteren firmalara teşekkür etti. Fuar merkezinin açılışla birlikte fuarlar düzenlediklerini ifade eden Taşyapan, bugün açılışını yaptıkları fuarın il ve bölge için çok önemli olduğunu ve fuarla birlikte İranlı işadamlarıyla bir zirve düzenleneceğini kaydetti. Van'ın Türkiye'nin en doğusunda yer alan bir il olduğunu değinen Taşyapan, "Aslında altyapımız gelişmemize çok müsait bir yer. Bence hak ettiğimiz kadar gelişmiş değiliz. Ama ben ümit ediyorum ki yakın zamanda Van potansiyelinin üzerinde bir gelişmeye şahit olacak. İran'a yönelik ambargonun kalkmış olması ve İran'a en yakın şehir olmamız, ulaşım altyapımızın tamamlanmış olmasıyla en iyi yerdeyiz. Doğuda hava, kara ve demiryolu gibi önemli üç özelliği bulunduran bir iliz. Bunun yanında yatırım teşviklerimiz kuvvetli. Bildiğiniz gibi hükümetimizin doğu ve güneydoğuya yönelik olarak yeni bir teşvik politikası geliyor. Bunun da ilimize büyük katkı sağlayacağına inanıyorum" diye konuştu.

"Van, sadece çatışmaların, patlamaların olduğu bir il değil"

Kalkınma Bakanlığı'nın bölge ile ilgili kararlarının yakında açıklanacağını, Van'ın bu açıklamayla birlikte cazibe merkezlerinden biri olacağını hatırlatan Taşyapan, bedelsiz arsa verilmesi, fabrikaların devlet tarafından yapılması, makine teçhizat faizlerinin karşılanması gibi yeni teşvik ve imkânların getirileceğini söyledi.

Bu anlamda fuara katılan TÜMSİAD'ın bir adım öne geçtiğine inandığını aktaran Taşyapan, şöyle konuştu: "Van ülkenin diğer taraflarında göründüğü gibi sadece çatışmaların, patlamaların olduğu bir yer değil. Burası Organize Sanayi Bölgesi, 4 ve 5. etabını kuruyor. Burada organize sanayinin dışında gelişmiş bir ticaret var ve buranın geçmişten beri ihracatı düşünebilen insanı var. İran'a, Irak'a, Suudi Arabistan'a gerek canlı hayvan ticareti, gerek diğer alanlarda ticaret yapan bir zihniyet var burada. Dolayısıyla burası imkanları olan bir şehir. Sizleri her zaman ağırlamaya hazırız. Ama değerli işadamlarımızdan buraya güzel yatırımlarını bekliyoruz. Kapıköy Sınır Kapımız iyi bir şekilde yapılıp açıldığı zaman, burası ticaretimizin, ithalat ve ihracatın, lojistik üssün ana giriş kapılarından biri olacaktır. İran bizim yüzyıllarca komşumuz olan bir ülke ve aramızdaki hudut da yıllarca dostluk hududu olarak yaşanmıştır. İran'ın dünyanın en büyük petrol potansiyelinden tabi ki karşılıklı ticaretle üzerimize düşen payı alacağız.

“Taşlanma bizim meyve vermemizi engelleyemeyecek”

Türkiye’nin demokratik devlet olarak bölgesinde ışık gibi parladığına vurgu yapan Vali Taşyapan şunları söyledi: “ Meyve veren ağaç olarak taşlanmaktadır. Şu anda taşlanıyoruz. Ama bu taşlanma bizim meyve vermemizi engelleyemeyecek. Bu meyveyi vermeye mutlaka devam edeceğiz. Onun için burada güvenliği sağladığımız zaman arkadaşlarımız canı gönülden buraya gelecekler. Ama bu güveni sağlarken de işadamlarımız kuvvetli bir ses vermesi gerekir. Çünkü bu saldıralar, bu patlamalar, bu terör hadiseleri en çok da onları ürkütmektedir”

 Açılış sonrası protokol, davetliler ve katılımcılar stantları gezdi.