Van Kızıl Gülü
Bağları bahçeleri süsleyen bir çok gül gördüm, Isparta'da çeşit çeşit kokulu gül tanıdım, hiç biri çocuk belleğimde kalan Van'daki kızıl gül gibi değildi.
Su kenarlarında, özellikle Van'dan Sıhke, Zırvandanis ve Çoravanis köylerine giderken o dar köy yollarının iki tarafında Kerhiz sularının aktığı arkları kenarında kendiliğinden yetişirdi.
Adına uygun renkteydi. Kıpkızıl.
Mis gibi kokardı.
Bodur meyve ağaçları büyüklüğünde, inanılmaz çoklukta gülü olurdu.
Mayıs, Haziran aylarında torbalar dolusu koparır getirirdik.
Bir bölümü reçel yapılırdı, kokulu alabildiğine lezzetli... Bütün kış boyu en sevilen tatlıydı.
Çoklukla gül yaprakları kurutulur tülbentten yapma torbalarda saklanırdı, çay demlendiğine yapraklardan 3- 5 adet çayın içine atıldığında o gülün kokusu çaya geçerdi.
Vanlı mahir kadınlar Van Kızıl Gülü'nden serinletici ev içeceği olarak tatlı şerbet yaparlardı. Ayrıca çayın yanında tüketmek üzere limon tuzu ve gül ile ekşimsi bir şerbet hazırlarlardı. Çay tabağına bıraktıkları gül şerbetine kırtlama şekerlerini bandırarak tavşankanı çaylarını keyifle yudumlarlardı.
Nefis bir aroma...
Yıllar boyu kokulu bir çok gül denedim ama hiç birinden o tadı ve aromayı alamadım.
Aslında Van Kızıl Gül'ü gibi bir güle de rastlamadım. Sanırım özgün, yöresel bir gül çeşidi.
Gül bölümü fazla büyük değil, bir mandalina büyüklüğünde. Kırmızı ötesi bir rengi var, yani kızıl.. Çok dikenli, yanından geçerken bile kokusu büyüler insanı. Hele rüzgara doğru yürüyorsanız.
Yeşilin, ağacın, suyun bittiği Van'da bu gül hala duruyor mu?
Van Pazarı ürünleri içinde yok, daha önce büyük kentlerde sergilenen yöresel ürünler içinde de denk gelmedim.
Hala duruyorsa kadınların elinin ürünü olarak gerek reçeli, gerekse kurutulmuş gül yaprakları iyi bir pazar oluşturabilir.
Belki vardır ben bilmiyorumdur. Bilgisizliğime verin, amacım bir çok değerimiz gibi kaybolmaması.
Bu yazıyı Sn. İkram Kali'nin "Dünyaca ünlü Van Kiraz'ından haberiniz var mı?" yazısına istinaden yazdım. O yazıda; Van Kedisi, balığı, otlu peyniri, balı, cevizi, kavurması, kebabı, koyunu, kalesi, kahvaltısı, kirazı anlatılıyordu, ancak o güzelim Van'a özgü Kızıl Gül'ün adı geçmiyordu. Tabii Sıhke Kavununun da.
Van'a özgü o Kızıl Gül de benden olsun.
