Van'dan asker alınmasın!
Acılarla yoğrulmuş, çok büyük çileler çekmiş Van'ın tarihini okumak, araştırmak ve doğru anlamak lazım.
Birinci Dünya Savaşı sırasında eli silah tutan Vanlıların çoğunluğunun cephelerde savaşmasından dolayı Rus birlikleri ve Ermeni çeteleriyle Hoy cephesinde savaşan mühimmatı tükenen Türk askerlerine Van’dan cephane taşıma görevi okul çağındaki çocuklara düşmüştü. Vanlı 120 kahraman çocukların eşsiz kahramanlık öyküsü dönemin gerçeklerini anlatan örneklerden yalnızca biridir.
1915’te Van’ın işgali, yakılıp yıkılması sırasında 30 bini aşkın Vanlı hayatını kaybetmiş, muhacirlik sırasında ise binlerce Vanlı açlık, hastalık, eşkıyaların saldırıları sonucu yollarda can vermiştir. Vanlıların isyan ve işgal yıllarında yaşadığı çetin günler 2 Nisan 1918’de Van’ın düşman işgalinden sonra ekonomik ve sosyal alanlarda devam etmiştir.
Vanlıların yakın tarihte yaşadığı acı olaylar Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından 1990 yılında Van’ın kurtuluşunun 72. yıldönümü münasebetiyle 2-5 Nisan Kurtuluş Haftası’nda düzenlenen “Yakın Tarihimizde Van Uluslararası Sempozyumu”nda çeşitli yönleriyle ele alınmıştı. Dönemin Van Valisi merhum Adnan Darendeliler, Rektör Prof. Dr. Nihat Bayşu ve çok sayıda Vanlının ilgi gösterdiği üç oturum halinde yapılan sempozyum 2 Nisan’da başladı. 3 Nisan günü sonuç bildirisi açıklanması ve 4 Nisan günü ulusal ve uluslararası gözlemciler tanıklığında Zeve’de Toplu Mezar kazısı yapılmasıyla devam etti. 5 Nisan’da Zeve bulgularının sergilendiği Van Müzesi Katliam Seksiyonu’nun açılışının ardından tarihi yerlerin gezilmesiyle sempozyum son buldu.
Bildirileri kitap haline getirilen, Van’ın hafızasına önemli katkı sağlayan, sempozyumu Van Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Danışmanı ve Vanlı olarak yakından takip etme şansım oldu. Çeşitli üniversitelerden yerli ve yabancı 21 ünlü bilim insanının Ermeni iddialarına yanıt niteliği taşıyan tebliğler sunduğu “Yakın Tarihimizde Van” konulu sempozyumda ilginç belgeler eşliğinde aydınlatıcı bilgiler paylaşıldı.
