VANGÖLÜ HAVZASI
Nedim İlikçi
VAN- BİTLİS
Değerli okurlar; Vangölü Havzası ülkemiz ve dünya tarihinde önem arz eden tabii ve tarihi birçok değeri bünyesinde barındırmaktadır. Vangölü Havzasına ayak basan her bireyin bu coğrafi ve tarihi zenginliğin büyüsüne kapıldığına birçoğumuz şahit olmuşuzdur. Zaten böylesine zengin bir coğrafyadan etkilenmemek ve büyüsüne kapılmamak da mümkün değildir. Başlı başına Vangölü bu doğal zenginliğin baş tacıdır. Van Kalesi Urartuların tarihi dirençlerinin ve medeni zenginliklerinin numunesidir. Vangölü ile bütünleşmiş Suphan Dağı yüceliğin ve azametin timsalidir. Nemrut Krater Gölü’nün kendisi gibi çevresinde yetişen bitkilerde, dünyada numunesi bulunmayan türleri ile nadidedir. Adilcevaz’daki Kef Kalesine çıkıp Artos Dağlarını izlemek ayrıcalıktır. Ayanıs Kalesinden Suphan Dağında gün batımını izlemek muhteşemdir. Çeşitli medeniyetlerden izleri bünyesinde barındıran ve adeta bir müze kent olan Ahlât’ı gezmek zaman tünelinde geçmişe yolculuk niteliğindedir. Erciş’te üzüm bağlarında gezmek harikadır. Gevaş’ta Halime Hatun Kümbetinde manevi haz almak sadra şifadır. Tatvan’ı Nemrut’tan seyretmek, oradan Bitlis’e gidip tarihi medrese, camii ve taşın dile geldiği yapıları incelemek şanstır. Hele bunca zenginliği görüp aklı ve gözleri zengin kıldıktan sonra Bitlis’te üzüm eşliğinde Büryan yiyerek mideyi de sevindirmek yaşamaktır.
Vangölü Havzası, bu güne kadar üzerinde yaşamış kültür ve medeniyetlerden izleri günümüze yansıtan bir ayna niteliğindedir. Bu izleri hissetmek, görmek, duymak ve tatmak hakikaten ayrıcalıktır. Van ve çevresini gezmeye karar verirseniz eğer; bu hafta sizlere tanıtmaya çalıştığım “Vangölü Havzası” isimli kitabın, size rehberlik edecek niteliklere sahip olduğunu söylemek isterim. Kitabın; Vangölü Havzasının tüm zenginliklerini, fotoğraflar eşliğinde verdiği bilgiler ile size sunacağından emin olabilirsiniz.
Vangölü Havzası önemli bir turizm değeri olarak kabul edilmektedir. Birbirinden güzel adaları, yeşil ile maviyi muhteşem bir biçimde birleştiren el değmemiş bakir koyları görülmeye değerdir. Yılkı atlarının ve dağ keçilerinin çirit attığı, canavar söylencelerinin her gün yeni bir seyir aldığı bu havzada yolculuk yapmak, her insanın arzu edeceği ilk şeylerden biri olmalıdır diye düşünüyorum. Vangölü Havzasını gezen ve bu kültür hazinelerinin değerleri ile tanışan herkesin manen zenginleşeceğine şüphem yoktur.
Kitapta; Prof. Dr. Oktay Belli, Tilkitepe’de yapılan kazılar sonucunda M.Ö. 15000-8000 yıllarına tarihlenen mağara resimlerinin ortaya çıkarıldığından bahsetmektedir. Yine Tirişin Yaylasında bulunan kaya resimlerinin M.Ö. 4000-3000 yıllarına tarihlendiği ve resim boyalarının kan ve sönmemiş kirecin karıştırılması ile elde edildiği yazılmaktadır. M.Ö. 3000 yıllarında Urartu’lardan önce Vangölü Havzasında Hurrilerin yaşadığı, Urartu kelimesinin “dağlık bölge” anlamında Asurca bir kelime olduğu söylenmektedir.
Kitapta; ilimizin turistik bir değeri olan Van Kedisi hakkında şöyle denmektedir:”Son yıllarda gerek dünyada, gerekse Türkiye’de büyük ilgi gören evcil kedilerden biri Van Kedisidir. Van Kedisinin eskiden yaz aylarını dağlarda, kış aylarını da evlerde geçirdiği söylenir. Bugün ise yaz aylarını Erek Dağının sırtlarında avcılıkla geçiren ve kış aylarında evine dönen Van Kedisine çok az rastlanmaktadır.”
Kitapta; Van peyniri hakkında şöyle bir bilgi paylaşılır:”Diğer peynir çeşitleri ile karşılaştırıldığında otlu peynirdeki kuru madde ve protein miktarı beyaz peynir, kaşar ve tulum peynirinden daha fazladır.” Denmektedir.
“Vangölü Havzası(Van- Bitlis)” isimli kitap ortak bir çalışma sonucu İsmail Şahinbaş’ın editörlüğünde, Tülay Önen’in yayın koordinatörlüğünde, A.Meral Kocakaplan, Necdet Takva, Abdullah Tunçdemir ve İrfan Tanrıverdi’nin danışmalığında, Dursun Kıncal’ın rehberliğinde hazırlanmış. Kitabın metin yazılarını Mehmet Demirtaş yazmış. Kitabın fotoğrafları İsmail Şahinbaş tarafından, haritaları Bülent Yaşar tarafından hazırlanmış. Kitap, Günışığı Turizm Yayıncılık Pazarlama Taahhüt San. Tic.Ltd. Şti. tarafından 2002 yılında kuşe kâğıda basılmış ve 96 sayfadan ibarettir. Kitapta Vangölü havzasında bulunan tarihi ve turistik değerlerin son derece kaliteli fotoğrafları yer almaktadır. Vangölü havzasında bulunan tarihi ve turistik değerleri merak eden herkesin okuması gereken bir kitap olduğunu tavsiye ederim. Kalın sağlıcakla…
