VANLI GENÇLER İKLİM KRİZİNE NE KADAR HAZIR?
Burhan İçgüleç
1750’li yıllardan bu yana sanayi devriminin getirdiği büyük endüstriyel faaliyetlerde, fosil yakıtlarının kullanılmasıyla dünyamızın önce havası kirlendi sonrasında ise ısı düzeyi artmaya başladı.
Dünyamız ısındıkça buzullar erimeye başladı, deniz seviyelerinde yükselmeler görüldü, yağış dengesinde düzensizlikler ortaya çıktı. Kasırgalar daha büyük ölçekte oluşmaya ve zarar vermeye başladı.
Uzmanlar; Sel, erozyon derken kuraklığın artmaya başlamasıyla önümüzdeki yıllarda tahıl ürünlerinin üretiminde düşüşler yaşanarak kıtlığa sebep olabileceği şeklinde görüşlerini ifade etmektedirler. Kuraklık riski altındaki bölgelerde meydana gelebilecek toplu göçlerle dünya sosyal, ekonomik, demografik ve politik açıdan da olumsuz etkilenebilecektir. İnsanoğlunun tabiata müdahalesi o kadar büyük olmuş ki doğal denge kendi kendini toparlayamamış ve insanın verdiği zararı tolere edememiştir.
Bu gün küresel ısınma bir sonuç aynı zamanda bir gerçeğimiz. Dünyanın havasını kirletme noktasında fabrikalar işletiyoruz diye sevinirken büyük ekonomiye sahip devletlerin, var olan hava kirliliğinin artışında etkileri çok daha fazla. Çin, Rusya, ABD başta olmak üzere birçok ülke gökyüzüne saldığı karbondioksit ve metan gazlarıyla havayı kirletiyor. Ülkemiz yıllık 500 milyon ton zararlı gaz atıklarıyla dünyayı kirletme sıralamasında (yıllara göre) 20 ile 26. sıralarda yer almaktadır.
2021 yılının dünya genelinde “Afetler Yılı” olarak anılması önemlidir. 28 Temmuz 2021'de Antalya'nın Manavgat ilçesinde başlayan ve Türkiye'nin birçok şehrine yayılan orman yangınları, 12 Ağustos 2021 itibarıyla; çoğunluğu Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki 53 ilde çıkan 299 orman yangınında 8 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Yangınlar, önceki yıllara göre büyük artışlarla yüzbinlerce hektar ormanın ve yerleşim yerinin küle dönmesine sebep olmuştur. Binlerce hayvan da can vermiştir.
11 Ağustos 2021'de Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel, su baskını ve heyelanlar; Kastamonu, Sinop ve Bartın illerini etkileyen sellerde toplam 82 kişi hayatını kaybetmesine, 228 kişinin ise yaralanmasına sebep olmuştur. Bütün bu yaşanılanlar üzerinde düşünülüp yeni tedbirlerin alınması gerektiği üzerine bizlere sinyaller vermektedir.
Tabii bu süreçten Van şehrimizde etkilenmiştir. Başkale’nin Esenyamaç mahallesindeki sel felaketi ile daha önceki yıllarda yaşanan Bahçesaray çığ felaketini unutmamalıyız. Şehrimizde birçok küçük ölçekli göletlerin kuruması Sarımehmet ve Zernek barajlarındaki su seviyesinin kritik seviyelere inmesi uzmanların dikkatinden kaçmamıştır.
Dünyada, ülkemizde ve şehrimizde bu gelişmeler yaşanırken Van merkez ilçelerinde faaliyet gösteren Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne bağlı Gençlik Merkezlerinde eğitimlerine devam eden 300 genç ile iklim krizi üzerine çevrim içi on-line anket çalışması yaptık. Anket çalışmalarını sizlerle paylaşıyorum.
İklim Krizi Hakkında Bilgi Sahibi misiniz?
Gençlerin yaklaşık % 70’i iklim krizi konusunda ya hiç bilgi sahibi değil ya da sınırlı bilgilere sahiptir.
İklim Krizi Hakkında Bilgi Sahibiyseniz Bu Bilgileri Nereden Edindiniz?
Gençler iklim değişikliği konusunda bilgi aldıkları yer konusunda Okullar % 50’ye yakın bir oranda ilk sıradadır. Yine çıkan sonuçtan hareketle gençlerin interneti kullanma oranlarının artmasıyla internet üzerinden iklim krizi hakkında bilgi sahibi olduklarını görebilmekteyiz.
İklim Krizi İle İlgili Eğitim Almak İster misiniz?
Gençlerin yaklaşık % 80’e yakın bir kesimi iklim krizi konusunda bilgilenmek istediklerini ve bu konularda eğitimler almak istediklerini belirtmişlerdir. Elimizdeki bulgulara göre gençlerin iklim değişikliğinin neden olabileceği felaketler konusunda kafalarının karışık olduğunu göstermektedir.
İklim değişikliğinin bir sonucu olarak 1950’lerden bu yana buzul çağından (Holosen) çıkıp (Antroposen) “insan çağı”na girdiğimiz şeklinde uzmanlarca ifade edilen günümüz dünyasında afetlerden en çok etkilenen kesimler arasında gençlerin de bulunduğunu bilerek gerekli önlemleri şimdiden alabilmeliyiz.
Genç nüfusu ülkemizin illeri arasında ön sıralarda yer alan Van şehrimizde, gençlerin iklim krizi konusunda bilgilendirmeleri daha bir önem taşımaktadır. Kalın sağlıcakla…
