'Sat ve geri kirala' vergiden ve katma değerden istisna edildi

"SAT VE GERİ KİRALA" İŞLEMLERİ KURUMLAR VERGİSİNDEN VE KATMA DEĞER VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLDİ
I- GİRİŞ
Yakın zamanda (02 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı) yayımlanan 6495 sayılı kanunun 29 ve 42. Maddeleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5. Maddesinin (e) bendi değiştirildi,  Katma Değer Vergisi Kanununun 17.maddesinin 4. Bendine ise (y) fıkrası eklendi.
Bu değişiklik ve eklemelerle 6361 sayılı kanunla yeniden düzenlenen Finansal Kiralama Sözleşmeleri ile gündeme gelen "SAT ve GERİ KİRALA" işlemleri KDV.den ve Kurumlar Vergisinden istisna edilmiştir.
6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nun 18-27 maddelerinde Finansal Kiralama ile ilgili yapılan düzenlemeler sonucunda "Finansal Kiralama Sözleşmesi" kanunun 18/1. Maddesinde " Finansal kiralama sözleşmesi;  kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasını öngören sözleşmedir." Şeklinde tarif edilmiştir. 
Bu tarife göre Finansal Kiralama Sözleşmelerinin önemli özelliklerinden birisinin "Sat ve Geri Kirala" olarak adlandırılan yöntemin uygulanmasına olanak sağlamaktadır.
Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerle bu uygulama istisna kapsamına alınarak teşvik edilmek istenmiştir.
II- KDV Kanununun 17.4 bendine eklenen (y) fıkrasındaki Vergi İstisnası
6495 sayılı kanunun 29. Maddesi ile KDV Kanununun 17.4. maddesine eklenen (y) bendi aşağıdaki gibidir:
MADDE 29 - 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
"y) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri."
Buna göre 6361 sayılı kanun çerçevesinde Finansal Kiralama Şirketlerince; sadece kiracıdan alınıp yine kiracıya geri kiralanan taşınmazların  kiralama süresi sonunda mülkiyeti kiracıya devredilmek şartı bulunması kaydıyla;
- Taşınmazın Finansal Kiralama Şirketine satışı
- Taşınmazın Finansal Kiralama Şirketi tarafından satan kişi/şirket'e     
   kiralanması,
- Taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda finansal kiralama şirketince tekrar devir alındığı kişilere devri işlemleri 02.08.2013 tarihinden itibaren KDV.den istisnadır.
Ancak bu düzenleme kısmi istisna niteliğinde bulunduğu için KDV Kanunu'nun 30/a maddesi uyarınca satışa/kiralamaya konu bu taşınmazların alımında veya inşasında yüklenilen KDV.lerin ilgili dönem beyannamesinde ilave edilecek (hesaplanan) KDV.ye ilave edilerek düzeltilmesi gerekmektedir. Kanunda ödenecek bu KDV.nin gider yazılacağı yönünde bir belirleme de mevcut değildir.
Öte yandan buna benzer bir istisna olan KDV Kanununun 17/4-r bendinde "aktifte iki yıldan fazla kalan taşınmazların satışına ilişkin istisna" için maddenin son paragrafında;
"İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır" denilmiştir.
Dolayısıyla her ne kadar  kanuna yeni eklenen bu maddede indirilemeyeceği belirtilen KDV.nin ne yapılacağı belirtilmemiş ise de, kanun koyucunun bir önceki istisna için öngördüğü uygulamayı bir sonraki istisna için uygulamayacağını düşünmek bize mantıklı gelmemektedir. Ancak uygulamada yaşanacak sıkıntıların aşılması için bu maddenin sonuna da söz konusu hükmün eklenmesi yararlı olacaktır.
Bu konuda kanunla veya Bakanlığın yorumu ile bir düzenleme yapılmazsa 6361 sayılı kanunla gündeme gelen ve teşvik edilmesi amacı ile Katma Değer Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemenin (Sat ve Geri Kirala uygulamasının) amacına ulaşmasının çok zor olduğu kanaatindeyiz.
III- Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5-1-(e) maddesindeki Kurumlar    
    Vergisi İstisnası.
5520 sayılı kanunun 5.1.e bendinde 6495 sayılı kanunun 42.maddesi ile yapılan düzenleme sonucunda 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansaman Şirketleri Kanunu uyarınca yapılan taşınmazların geri karalama amacıyla ve sözleşme bitinde geri alınması şartıyla finansal kiralama şirketlerine satışı ile bu taşınmazların finansal kiralama şirketlerinden tekrar geri alınması nedeniyle yapılacak devirler sonucunda doğan kazançların % 100'ü kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Uygulamanın başlangıç tarihi 6495 sayılı kanunun yayım tarihi olan 02.08.2013'dür. Bu amaçla Kurumlar Vergisi Kanununun 5.1-e Maddesinde yapılan değişiklik sonucunda maddenin yeni hali aşağıdaki gibidir;
6495 sayılı kanunun 42. Maddesi ile değiştirilen madde; "(Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21/11/2012tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.)."
Ayrıca bu istisnadan yararlanabilmek için söz konusu taşınmazların aktifte iki yıldan fazla bulunması şartı aranmayacaktır.
Eğer sözleşme koşullarına uyulmaz ise, söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılacaktır.
İşletmeler için ciddi bir finansman kaynağı olan bu uygulamanın başarısı için; yukarıda II. Maddenin son paragrafında belirttiğimiz gibi satış nedeni ile düzeltilmesi gereken KDV.nin nasıl bir işleme tabi tutulacağının idare tarafından net bir şekilde düzenlenmesi büyük önem arz etmektedir. Kanaatimizce bu düzenleme için en iyi rehberde, aynı maddenin (r) bendinde yapılan açıklamanın bu madde içinde geçerli olduğunun bir genel tebliğle açıklanmasıdır.