YURT DIŞI VE YURT İÇİNDE BULANAN KAYIT DIŞI VARLIKLARIN İŞLETMEYE KAZANDIRILMASI (VARLIK BARIŞI)
İlhan Güneri
Ülke ekonomisindeki dalgalanmalar, yeterli denetimin olmaması, vergi yükünün fazlalığı, vergi kanunlarına nüfuz edememenin etkisi ile birçok kişi veya şirketin kaynağını izah etmekte zorlandığı gelirleri buluna bilmektedir. Bu yasa tüm bunların yasal statüye kavuşturulması için ciddi bir fırsattır. Bu yazıyı okuyarak varlıklarınızın geleceğini garanti altına almanız mümkün. Yasanın 30.06.2021 tarihinde son bulan süresi Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile 31.12.2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
17.11.2020 tarihinde 7256 sayılı kanunla Gelir Vergisi Kanununa Geçici 93. Madde eklenmişti. Bu madde ile;
a) Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına,
b) Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların vergi dairesine bildirilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesine, ilişkin esaslar açıklanmıştır. Bu yazımızda buna ilişkin kısa açıklamalarda bulunacağız.
Yurt Dışında Bulunan Varlıkların Bildirilmesi ve Türkiye’ye Getirilmesi
Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, geçici 93 üncü madde hükümleri çerçevesinde, 31/12/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
Geçici 93 üncü madde kapsamında bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirime konu edilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının söz konusu hükümden faydalanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
Yurt dışında bulunan bu varlıklarla işletmelerin defter ve belgelerinde kayıtlı Yurt dışı kredi ve sermaye avanslarının ödemesinde de kullanılabilecektir.
Türkiye’de bulunan varlıkların bildirimi
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, madde kapsamında 31/12/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar Ek-2’de yer alan bildirim ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine elektronik ortamda bildirilebilecektir.
Yurt içinde sahip olunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, madde kapsamında bildirim konusu yapılabilecektir.
Yurt içinde bulunan varlıklar için gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince vergi dairelerine tek bir bildirim verilmesi esastır. Ancak, 31/12/2021 tarihine kadar birden fazla bildirimde (düzeltme amacıyla yapılan bildirimler dâhil) bulunulması mümkündür.
Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortakları adına geçici 93 üncü madde kapsamına giren varlıkları 17/11/2020 tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanların, bu tarih itibarıyla sahip oldukları ve yurt dışında bulunan varlıklarının, Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde şirket adına bildirime konu edilerek Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi ya da Türkiye'de bulunan ancak 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklarının Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde şirket adına bildirilmek suretiyle Kanun hükümlerinden yararlanılabilmesi mümkündür.
Ayrıca daha önce çıkarılan Varlık Barışı uygulamalarında % 1 ve % 2 gibi bir vergi ödemesi talep edilmekteydi. Bu kere beyan edilecek varlıklar içinde herhangi bir şekilde vergi ödemesi söz konusu değildir.
Gerek Yurt Dışından gerekse Yurt İçinden beyan edilecek varlıklarla ilgili hiç bir surette vergi incelemesi yapılmayacaktır.
Bu konu ile ilgili olarak yayımlanan tebliğin 11. Maddesinde aynen “Geçici 93 üncü maddenin yedinci fıkrası uyarınca, bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.” Denilerek yasal güvence sağlanmıştır.
Yeminli Mali Müşavir İlhan Güneri
