Çocuklarda cinsel istismar
Psikolog Rukiye Bitiktaş
Cinsel istismar; yaşı küçük olan, henüz gelişimini tamamlamamış çocuğun yetişkin tarafından dokunularak veya dokunulmadan cinsel doyum için kullanılmasıdır. Dokunulmadan olanı; çocuğu pornografik içerikli görüntülere maruz bırakma, teşhir (gösterme), çocuğu çıplak olarak izleme, çocuk pazarlama da cinsel istismar kapsamındadır.
Belirtiler nelerdir?
Çocuğun maruz kaldığı cinsel istismar çoğu zaman dış görünüşünden anlaşılamayabilir. Ancak çocuğun cinsel istismara maruz kaldığını bazı duygusal ve davranışsal tepkilerden anlamak mümkündür. İçe kapanma, anksiyete (kaygı), her zamankinden daha şiddetli olan öfke patlamaları, özgüven kaybı, kendisinin suçlu ve kirli olduğu düşünceleri, yalnız kalmamaya aşırı direnme, takıntılı davranışlar, yaşına uygun olmayan cinsel içerikli konuşmalar ve cinsel ilişki çağrıştıran davranışlarda bulunma, uyku problemleri (daha çok kabus görme) dikkat çekici bu tepkilerdendir.
Çocuklar cinsel istismara maruz kaldıklarını neden anlatmazlar?
Cinsel istismara maruz kalan çocuklar birçok sebepten ötürü bu durumu bir başkasıyla paylaşmak istemezler. Çünkü birçoğu istismara maruz kalmalarındaki hatanın kendilerinde olduğunu inanırlar ve bu durumun açığa çıkmasından aşırı korku duyarlar. Bir diğer sebep çocuk ve aile arasında ki güven bağının olmaması veya htirilmemesinden ötürü çocuğun kendisine inanılmaması ve evden atılması korkusunu yaşamasıdır. İstismarı açıklamamanın bir diğer nedeni de fiziksel zararla tehditlerin söz konusu olmasıdır. Ayrıca çocuk istismarı anlatacak veya anlayabilecek yaşta olmayabilir. Bu durumda sözü edilen duygusal ve davranışsal tepkileri göz önünde bulundurmak gerekir.
Çocuklar cinsel istismarı anlattıklarında ne yapmalıyız?
Bilinmelidir ki çocuklar bu konuda çoğunlukla doğruyu söylerler. Bu yüzden çocuk anlatma girişiminde bulunduğunda susturulmamalı, abartılı tepkilerden kaçınılmalı, suçlayıcı tarzda konuşulmamalıdır. Aksine soğukkanlılıkla dinlemeli, yalınız olmadığı bu yüzden korkmaması gerektiği her zaman yanında olduğunuza dair güven verilmeli ve en önemlisi sizinle bu durumu paylaştığı için kendisine teşekkür edilmelidir. Bu tarz durumlara tanıklık eden ailelerin Çocuk İzlem Merkezlerine başvurup destek almaları gerekmektedir.
Çocukları cinsel istismardan nasıl koruyabiliriz?
- Çocuklara bedenlerinin kendilerine ait ve özel olduğu, kimsenin (sadece yabancılar değil tanıdıklar da dahil) kendi izinleri olmadan dokunamayacağı anlatılmalıdır.
- Çocuğun vücudundaki özel bölgelerin nereler olduğu ve adlarının neler olduğu öğretilmelidir.
- İstemedikleri davranışlar karşısında hayır deme hakkına sahip oldukları ve onlarında başkalarına dokunmamaları gerektiği anlatılmalıdır.
- En önemlisi çocuklarınızı, onlara güvendiğiniz ve inandığınız duygusuyla yetiştirmeye özen gösterin.
- Çocuklara sonsuza kadar tutulması istenen sırların kötü sırlar olduğu ve tutmak zorunda olmadıkları söylenmelidir.
- Çocuklarınızı tuvalet eğitimi konusunda iyi eğitin ki başkalarının yardımına ihtiyaç duymasınlar.
Şüphe duyduğunuz bir durum söz konusuysa içgüdülerinize güvenin ve çocuğunuza bu durumla ilgili sorular sorun, sizinle özgürce konuşmasını sağlayın. Unutmayın ki çocuğa güven duygusu vererek konuşmak istismarı önlemenin en kolay ve bilinçli yoludur.
