Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?
Psikolog Rukiye Bitiktaş
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle erken çocukluk yıllarında başlayan kişinin sosyal ilişkilerini, akademik başarısını, aile hayatını olumsuz etkileyen psikiyatrik bir bozukluktur. Bu bozukluğun olabilmesi için farklı ortamlarda kendini gösteren birçok bulgunun olması gerekmektedir.
1-Dikkat Eksikliği Belirtileri
-Detayları ihmal etme, dikkatin kolayca dağılması
-Dikkatsizlikten ötürü basit hatalar yapma
-Yapılan işin tamamlanmadan yarım bırakılması
-Kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünme
-Sıklıkla bir şeyleri kaybetme ve unutma
-Yoğun zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma (ev ödevleri, ders içi etkinlikler)
-Plan yapmada zorluk çekme
-Verilen komutları izlemede güçlük çekme
2- Aşırı Hareketlilik- Hiperaktivite Belirtileri
-Yerinde duramama, oturduğu yerde ellerin ayakların oynatılması, huzursuz görünme
-Sürekli hareket halinde olma
-Çok konuşma
-Yaşıtlarına oranla daha az uyuma
-Kendi isteğine göre davranma
-Başkalarının haklarına dikkat etmeme
-Başkalarının sözünü kesme, kendi sırasını bekleyememe
-Rahatsız edici saldırgan davranışlarda bulunma
-Kuralları öğrenmeye ve uymaya direnç gösterme
Kişide DEHB'nin varlığından söz edebilmek için bu belirtilerin giderek artması, öğrenme güçlüklerinin ortaya çıkması, uyum sorunlarının yaşanması ve yedi yaşından önce birden fazla ortamda (ev, okul) görülüyor olması gerekir.
DEHB ile İlgili Yanlış Bilinenler
1. Çok fazla tv seyretmek
2. Beslenme bozuklukları
3. Olumsuz okul yaşantıları
4. Daha çok erkek çocuklarda görüldüğü
5. DEHB'li kişilerin tembel oldukları
6. İlgisiz anne-babaların DEHB'ye neden olduğu
7. DEHB'nin kişinin hayatını olumsuz etkilemediği
TEDAVİ
Doğru ve erken tanı konduğunda hızlı ve kolay bir şekilde tedavi edildiği bilinmelidir. İlaç tedavisi, anne-baba eğitimi, bireysel görüşme sıklıkla kullanılan tedavi yöntemleridir.
AİLELERE ÖNERİLER
-Çocuğunuzla iletişim halindeyken göz teması kurun ve sürdürün.
-Kısa ve net cümleler kurun, anlaşılır olduğundan emin olun.
-Çoklu ve karışık görevler vermekten kaçının, tek bir görev vermeye dikkat edin.
-Çocuğunuzu yaptığı doğru işlerde ödüllendirin.
-Ödevlerinde yardım edin ve çalışmalarını takip etmeye özen gösterin.
-Sıkılmaması için kısa aralıklarla çalışmasını sağlayın, sabırlı davranmaya özen gösterin.
-Unutkanlığını azaltmak için not defteri kullanmasını sağlayın.
-Kurallarınız konusunda kararlı ve net olun.
-Öğretmeniyle işbirliği yaparak başarısını arttırmaya çalışın.
-Çocuğunuzun farklı alanlardaki başarılarını vurgulayın.
-Fiziksel enerjisini kullanabileceği bir spor faaliyetine yönlendirin.
