Uyku Bozuklukları

Uyku bütün canlılar için yaşamsal öneme sahip aktif bir dönemdir. Uykunun temel amacı kişiyi dinlenmiş ve güçlenmiş olarak yeni güne başlatmaktır. Yetişkin bir insan için günlük uyku süresi 7-8 saattir. Bebeklerde 16-20, ergenlerde 9-10, yaşlılarda ise 6 saati bulmaktadır. Ancak çoğumuzun zaman zaman uykusu bozulabilmektedir. Bu bozulmaların hepsinin uyku bozukluğu olduğu söylenemez. Bozukluk denebilmesi için öncelikle yaşam kalitesinin azalmış olması ve kişinin sağlığında bozulmanın olması gerekmektedir.  Yaklaşık olarak 85 türde uyku hastalığının olduğu bilinmektedir. Bazı uyku bozuklukları, uykuya dalma ve uykuyu sürdürme güçlüğüne bağlı olurken diğer uyku bozuklukları gündüz vakti aşırı uykuluğa neden olmaktadır.

Uyku Bozukluğu Neden Meydana Gelir?

- Kalp Rahatsızlıkları

- Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları

- Solunum Sistemi Rahatsızlıkları

- Nörolojik Rahatsızlıklar

- Kullanılan ilaçlar (antidepresanlar, iştah azaltıcı ilaçlar, doğum kontrol hapları, tansiyon ilaçları)

- Alkol ve madde bağımlılığı

- Gerginlik ve endişe

Şikayetler:

Uyuyamama, uykuda bilinçsiz hareketler, diş gıcırdatma, uykuda konuşarak uyanma, uykudan boğulma hissi ile uyanma, baş ağrısı, yorgunluk, dikkatsizlik, aşırı uykululuk hali, depresyon uyku sorunun ardından yaşanan şikayetlerdendir.

Nedir Bu Uyku Bozuklukları?

1-Dissomnialar: Uykuya dalmada yaşanan zorluk, uyku süresinin artması veya azalması durumudur (uykusuzluk veya aşırı uyku hali).

-Uykusuzluk (insomnia): Uykuya dalmada veya uykuyu sürdürmede güçlük çekme, uyuduğu halde uykusunu alamamış olma, dinlenmemiş hme ile ilgili belirgin uyku bozukluğudur. Bozukluk olabilmesi için haftada en az 3 kez tekrarlanması, kişinin saatlerce uykuya dalamaması ve uykusunun sık sık bölünüyor olması gerekir.

-Aşırı Uyku (Hipersomni): Kişi uykusunu normal sürede uyumasına rağmen gündüzleri aşırı uykuludur. Bu kişiler uyanık kalma sıkıntısı çektiği için herhangi bir zamanda uykuya dalabilirler.

-Uyku Apnesi: Kişinin uykudayken horlamanın neden olmasıyla sürekli solunumun durması halidir.

- Narkolepsi: Gündüzleri ayılamama, aşırı uyku eğilimi ve kısa süreli uyku ataklarıdır. Kişi elinde olmadan olduğu yerde derin uykuya dalar ve bu gün içinde sıkça tekrarlanır. Kişi uykuya dalarken kıpırdayamaz yani kaslarının kontrolünün kaybı yaşanır ve uykuya dalarken hallüsinasyonlar görülür.

2-Paramsomnialar: Uyku esnasında anormal bir durumun meydana gelmesidir. Bunlar;

-Uyurgezerlik: Kişi uykunun ilk saatlerinde yatakta oturur, kalkarak dolaşır, yineleyici hareketleri yapmaktan kendini alıkoyamaz. Kişiyi bu durumdayken uyandırmak zordur ve bu süreci uyandığında hatırlamaz.

-Bunaltıcı Düşler: Çocuklarda sıklıkla görülen bu bozuklukta uykunun sonuna doğru korkulu düşlerle uyanma nöbetleri olur. Kişi tekrar uyumaktan korktuğu için uyku sorunları baş gösterir.

-Uykuda Korku Nöbeti: Uykudan rüya görülmeksizin korkuyla bağırarak uyanma nöbetlerinin yaşanmasıdır. Bu nöbetler 4-1 yaşları arasında ki çocuklarda olur ve çocukluğun bitiminde kaybolur.

İYİ BİR UYKU UYUMAK İÇİN

- Düzenli bir uyku planının olması gerekmektedir. Çok geç uyunduğunda bile aynı saatte uyanmak daha zinde olmamızı sağlar.

- Yatakta fazla zaman geçirmenin de uykuyu böldüğü bilinmelidir.

- Gün içindeki kısa uykulardan kaçınılmalıdır.

- Uykudan önce derin nefes alma gibi rahatlama teknikleri denenmelidir.

- Yatak odasının karanlık, serin ve sessiz olmasına özen gösterilmelidir.

- Uyku öncesi kafein içeren şeylerden uzak durulmalıdır.

- Uyumak için kendinizi zorlamayın. Uyuyamıyorsanız yataktan çıkıp sessiz ve rahatlatıcı bir şeyler yapabilirsiniz.

Eğer uyku problemleriniz bunları yapmanıza rağmen devam ediyorsa bir uzmana danışmayı ihmal etmeyin.