2 Nisan: Van'ın Kurtuluşu ve Miralay Alihan Bey'in Kahramanca Direnişi

2 Nisan, Van’ın düşman işgalinden kurtuluşunun simgesi olduğu kadar, vatan uğruna verilen büyük bir mücadelenin de tarihidir. Van, Rus işgali ve Ermeni çetelerinin zulmü altında yıllarca acı çekmiş, fakat Van  halkının ve hamidiye alaylarının direnişi ile Ruslar arzuladığı emellerine ulaşamamışlardır.

Ruslar hem dış hem de iç ilişkilerinde yaşadığı açmazlar nedeniyle geri çekilme kararı almıştır.

Geri çekilirken bir kaos ortamı bırakmak istemiştir.Ve kendilerine bağlı unsurlarca sivillere zarar vermiş köy baskınları yapılmasına ve büyük acılar yaşanmasına neden olmuştur.

Doğal olarak bölge halkı da direniş göstermiştir ve büyük bir direnişin sembolü haline gelmiştir.

Bu büyük direniş hikayesinde ismi tarihin sayfalarına kazınmasa da, büyük bir kahramanlık sergileyen Miralay Alihan Bey ve onun liderliğindeki direnişçiler yer almaktadır. Elbette bölgede yaşayan bir çok aşiret büyük fedakarlıklar ve acılar çekmiştir.

Bu kahraman Miralayın ismini zikretme nedenim ise dedem olmasından kaynaklanıyor.Bu süreçte büyük ve ağır bir bedel ödeyen  bir aileden geldiğim için isimlerini zikretmeyi bir vefa borcu olarak görüyorum.

Örneğin Heyderan ve Redkan/Koseyi aşiretleri, Ruslara karşı birlikte direniş göstererek, Van’ın kurtuluşuna önemli katkılar sağlamışlardır. Alihan Bey, özellikle Hayal Dağı çevresinde kurduğu mevzilerle büyük bir direniş sergilemiş, bu mevziler arşiv belgelerinde “Alihan Mevzileri Sıradağları” olarak kaydedilmiştir.

Şu an Özalp Şemsettin köyünde bulunan Hayal Dağı’nda Ruslar tarafından 3 gün süren yoğun topçu ateşi ve kuşatmalara rağmen, Heyderan ve Redkan/Koseyi aşiretlerinin kahraman evlatları büyük bir cesaretle savaştılar. Bu direniş sırasında, yaklaşık 25 kişi şehit olmuş, bunlar arasında Heyderan aşiretinden Memed Bey’in oğlu Ömer Bey de yer almıştır. Alihan Bey’in önderliğindeki bu direniş, sadece askeri değil, aynı zamanda insanlık onurunu koruma mücadelesiydi. Bu kahramanlar, Van’ın özgürlüğü için canlarını feda ettiler.

Alihan Bey’in Esir Düşüşü ve Şehitliği

Ancak, Alihan Bey’in kahramanlık mücadelesi burada son bulmamıştır. Van’ın kurtuluşunda büyük katkılar sağlayan Miralay Alihan Bey, daha sonra Doğubayazıt’ta Ruslar tarafından esir alınmıştır. Alihan Bey, yanında bulunan akrabaları Ağacan, Teter, Abdulcebbar, ve Yusuf ile birlikte Rus komutanlarının emriyle, 1918 yılında acımasızca şehit edilmiştir.

Bu kahramanlar, özgürlük mücadelesinin simgeleri olarak, Rus komutanının emriyle şehit edilene kadar, bu toprakların vatan olması uğruna verdikleri mücadeleyi hiçbir zaman terk etmemişlerdir. Alihan Bey ve akrabalarının şehit edilmesi, Van halkının bağımsızlık mücadelesinde büyük bir kayıp olmuştur. Ancak, onların kahramanlıkları ve fedakarlıkları, bölge  insanı tarafından unutulmamış, hafızalarda her zaman yaşatılmıştır.

Alihan Bey’in Mevzilerinin Önemi

Alihan Bey’in komutasındaki Hayal Dağı mevzileri, Van’ın kurtuluşunda büyük bir stratejik öneme sahiptir. Burada verilen direniş, sadece askeri başarı değil, aynı zamanda sivil halkın korunmasında da önemli bir rol oynamıştır. Birçok yerleşim yerinde sivil halka zarar gelirken, Hayal Dağı etrafındaki yaklaşık 10 köy, Alihan Bey ve Ömer Bey gibi liderlerin direnişi sayesinde büyük bir yıkımdan korunmuş, bölgede yaşayan sivil halk hayatını kaybetmemiştir. Alihan Mevzileri, Van’da sivil halka zarar gelmeyen tek mevzi olarak tarihimize geçmiştir.

Van’ın kurtuluşunda emeği geçen tüm kahramanları rahmetle anıyor, onların fedakarlıklarının unutulmaması gerektiğini bir kez daha hatırlatıyoruz.

Ne mutlu vatanı uğruna canını verenlere!