Elma'ya alma söyleriz Van'da!
Rıdvan Kadeş
Paylaşım da, bahsi geçen ev gereçleri ile sair araç ve alanların geçmişten günümüze hatırlayan, anlayan veya konuşan kaç kişi kaldık bilinmez. Ama, bizim kuşak'tan kalanların halen aynı isimler de anlaştığı kesin.
Türkiye'nin birçok ilinde buna benzer yöresel şiveler varlığını sürdürmektedir. Yaşam kültürümüzün bir parçası olan bu şive, söylem bağlamında, bazı paylaşımlar yapılmış olsada; Türkiye’nin her köşesinde okurları olan Vansesi gazetesi aracılığı ile bir kez daha yayımlanması dileğiyle.
Eriğe Alo söyleriz Van'da!
Keskin'e, i’ti, boş gezene, anuti
Peynir tabağına, lembeki
Bağımlıya, tiryaki
Gariban'a da kül baş söyleriz Van'da
Küçüğe, gindilo kıssaya, golot
Süzülmüş ayrana, gurut
Kavrulmuş una, gavut
Havluya da, heviş söyleriz Van'da
Yayiğa nöhre, duvara mohre
Nacağa dehre, erzağa zehre
Havuç'a, püçülük, aza kırtik
Kar küreği ne de, mecrefe söyleriz Van'da
Elmaya, alma, bulgura, yarma
Eriğe, Alo, can eriğe, alça
Yuvarlanmaya, digirlanma
Kayısıya da, erik söyleriz Van'da
Eğriye, mırığ, yırtığa çırığ
Yassiya, lepik, uzuna sirığ
Kuru gübreye viski, yaşına tırıg
Gübre alanına da basmalik söyleriz Van'da
Şaka'ya, henek meyvenin yenmeyen, şelek
Olgunlaşmamış karpuza, kelek
Gizlenmeye, sinmek
Tandır şisinede, ğecirdek söyleriz Van'da
Yağsız'a, yavan yolluğa, savan
Kuru kayısı açmasına, işbabyen
Kompostoya, da Hoşap söyleriz Van'da
Yağmur oluğuna, şoratan
Saban' a, kotan bacaya, bığırı
Tandır havalandırmasına, küvle
İnce ağaçlara da, mertek, söyleriz Van'da
Son bahara, güz geçen yıla bildir
Yanık ekmeğe küt
Hamuru olgunlaşmayan ekmeğe, fetir
Haşlanmış buğdaya da, hedik söyleriz Van'da
Eşiğe, şipana balkona eyvan
Yağmur oluğuna şoratan
Kambura, kozik sağıra, kar
Terliğe, şippik söyleriz Van'da
Omuza, çin yıkanmaya, çim
Göğüse, döş rüyaya düş
Temel'e, him toruna neve
Halaya, bibi söyleriz Van'da
