Yazarlar Tüm Yazıları

Bu dünyadan bir davulcu Tosun geldi geçti

Ümit Kayaçelebi

Tüm Yazıları

14.11.2024 11:15
Güncelleme: 14.11.2024 11:15

(1937-2015)

‘Bendimahi bend üstüne sunalar hey sunalar

Yarim geldi kend üstüne bizim göle konalar

Çaydan bir çift suna uçtu sunalar hey sunalar

Uçtu da bizim göle düştü sunalar hey sunalar hey

Çayda çınar ağacı sunalar hey sunalar

Çift gezer iki bacı sunalar hey sunalar’

Van’da bahusus eski düğünlerimizde gelinin baba evinden ayrılacağı en son gün olan evinden çıkarılırken çalınan bir <gelin çıkarma> havası vardı.

Bu gelin çıkarma havası çok hüzünlü çalınır ve o an kız evinde olan annesi başta olmak üzere herkesi hüzünlendirir ve herkesi ağlatırdı.

İşte bu gelin çıkarma havasını da en iyi icra eden hatta duyarak hissederek çalan da rahmetli Davulcu Tosun idi.

Tosun Özister Cumhuriyet Türkiye’sinin en meşhur mey, gırnata (Klarnet) ve zurna ustası olarak bilinir. İsmi Tosun Özister olmasına rağmen Van halkı tarafından hep Davulcu Tosun olarak çağırılmıştır.

1934 Yılında Van’da dünyaya gelen Tosun Özister Zurna çalma merakı kendi, ifadesiyle amcaoğlu Zeki Özister ve Zübeyit Özister.bu işe merak salmıştır. Onun yanında iki yıl gibi bir süre kaldıktan sonra artık bu işe kendi başına devam etmeye başlamıştır. 1947 yılında zurna çalmaya başlayan tosun Özister Zübeyit Özister çok etkilenerek bu işe başlamıştır. Zurnayı iyice çalabilmek ve usta olmak adına 5 yıl geçmiş ve ancak ondan sonra Tosun usta olarak halk arasında anılmaya başlamıştır.

Ve yine mesleğine duyduğu ilgiden ötürü bu arada Elazığ’a gidip gelerek Mevlüt Canaydından da klarnet dersleri alan Tosun usta o günden sonra da klarneti ile de düğünlere katılmıştır.

Başta Van yöresi halk oyunları olmak üzere Silifke, Diyarbakır, Antep, Kars, Erzurum, Ağrı ve Elazığ halk oyunlarını da bi hakkın çalan Tosun usta bu arada Binali Selman’dan da zurna dersleri alarak mesleğini pekiştirmiştir.

Van’da tüm düğünlerde özellikle çağırılan Tosun Usta kendisi zurna ve kardeşi davul çalarak tüm düğünleri renklendirmiş ve şenlendirmiştir.

.Davulcu Tosun ustası Zeki Özister’in izinden gitmiş ve bu sanatın inceliklerini ondan öğrenmiştir. Bir süre sonra ise Zeki Özister boynuz kulağı geçti diyerek bayrağı Tosun babaya bırakır ve kenara çekilir. Zeki Usta’nın zurnası artık Tosun Özisterde dir .

Tosun Özister sadece zurna çalmakta değil tüm üflemeli çalgıları da çalmakta bir usta idi. Zurna, mey ve daha nice çalgıları nefesiyle adeta konuşturan Tosun Özister sadece Van’da değil bölgede de ve Türkiye dede artık tüm ülkenin tanıdığı bir isimdir. Kulağı çok iyi olan ve çalınan yeni bir parçayı dinledikten sonra kendisi çalabilen ender kişilerden biridir. Zurnasıyla birçok sanatçının eserinde ismi vardır ve Bazı Van Halk oyunlarında ve Van Türkülerine de onun imzası atılmıştır.

2015 yılında hayata veda ederken geride ölümsüz eserler ve hatıralar bırakan Tosun Özister hayatı boyunca hep Van’da yaşamış büyük hizmetlerde bulunmuş, birçok eserin günümüze kadar gelmesine de vesile olmuştur.

Davulcu tosunu gençlik yıllarımda Van Halk Eğitim Merkezinde tanıdım. O yıllarda Allah rahmet etsin Van için çok değerli bir şahsiyet olan halk bilimcisi nesep bilimcisi Mevlüt Okayer’ın Merkez bünyesinde açtığı çok kültürel ve sanatsal kollar vardı.

Onlardan biri de halk oyunları koluydu işte o da o meyanda oraya gelir halk oyunları ekibini çalıştırırdı. Daha sonra düğünlerde gördük onun zurnasıyla halaylara katıldık ve rahmetli artık bizden biri olmuştu.

Daha sonra yıllar geçti bu kez toplantılarda, gecelerde, şenliklerde birlikte olmaya başladık. Allah rahmet etsin beni de samimi bulurdu ve çok rahat konuşurdu. Hep dertlenirdi işte bu memlekette kimse bizi fark etmiyor değer vermiyor gibi sitemde bulunurdu.

Bir gün bir sohbet esnasında bana dönerek:

-Ümit bey dedi vıle babam Van halkı senelerdir bana Davulcu Tosun diyi! Oysa ben hiç davul çalmadım çalan gardaşım Hamitti Hüseyin’di. Ben bunu bu güne kadar anlamış değilim!

Ben de dedim Tosun Baba Van halkı seni sevi ha davulcu Tosun demişler ha zurnacı Tosun. Van halkı seni Davulcu tosun diye sevsin ne fark eder!

Tosun Baba her düğüne de gitmezdi. Gideceği düğünleri kendisi seçerdi. Bazı düğünlerde zurna yerine Gırnata (klarnet) çaldığı da olurdu. Ama onun gelin çıkarma havası ona mahsus bir meziyetti. Gelini baba evinden çıkaracağı zaman öyle hüzünlü çalardı ki kız evi âdete cenaze evine dönerdi. İnanın kız evinde herkesi ağlatırdı. Onun gelin çıkarma havası ona mahsustu.

Festivallerde, Şenliklerde, sayılı gecelerde ise umumiyetle zurna yerine de klarnet çalardı ki dinlemeye doyum olmazdı.

Efendim, yıl 1971 ve İzmir’de o yıl Akdeniz Olimpiyatları yapılıyor. Sporun her dalında müsabakalar yapılmakta ama bu arada şenlik olsun diye konserler var, tiyatro gösterileri var halk oyunları şenlikleri var.

Ben de İzmir Natoda askerim haber geldi dediler Van Halk oyunları ekibi geliyor. Sorduk öğrendik ve o gün izin alıp çıktık. Bizim Van’dan gelen ekip Basmane de ismini şu an hatırlayamıyorum bir oteldeler.

Tabi gelenleri görmeye de İzmir’den gelen Vanlılar var. Otel içi ve önü Vanlılarla doluydu. Bizde içeri girdik baktım rahmetli Hakkı Yakup oğlu orada gittim elini öptüm. Vıle dedi oğlum sen burdasan. He dedim hocam ben de burada askerim. İşte orada Aydın Arvas, Mustafa Solmaz, Burhan ve Bahattin Özen, Servet hoca, Fevzi Levendoğlu, Fehmi Turan, Mehmet Kuşman, Mehmet Polat, Süleyman Kuşman, Bayram Kuşman Sabri Donat, İhsan Deniz ve daha birçok Vanlı da onlar gibi otobüsle kafile ile oraya gelmişler. Gelenler yöneticiler oyuncular ayrı otelde bi müddet kaldıktan sonra gelenler bizler Basmanede bir lokantaya gittik orada kemali afiyetle güle oynaya yemek yedikten sonra vasıtalarla ver elini Alsancak.

Alsancak’ta Atatürk Kapalı Spor Salonunda Halk Oyunları yarışması var ve Türkiye’nin Farklı yörelerinden bir sürü Halk Oyunları ekipleri gelmiş. Tabi herkes de iddialı ben kazanacağım diye.

Kapalı Spor salonuna gelen, İzmir’de benim gibi gelen Vanlılar olarak, bir yerde kümelenerek oturduk ve gelen ekipleri oradan izledik.

Yurdumuzun çeşitli halk oyunları sırası ile gelen halk oyunları ekiplerince oynanmaya başlarken tabi biz heyecanla ekibimiz ha çıktı çıkacak diye bekliyorduk. Ve bütün ekipler oyunlarını oynadılar alkış alarak yerlerine çekilirken en sona bizim ekip kalmıştı.

Salondaki sunucu Van Halk oyunları geliyor! Sahnede gibi anonslarla Van halk oyunları ekibi en başta Tosun baba salona çıktıklarında içimiz ele bi hoş oldu ele gururlandık ki bunu bile şimdi hissediyorum ama anlatması çok zor.

Tosun baba bi açış yaptı ondan sonra bizim ekip coştukça coştu. Salonda tempo tuttu ve süre bitince bizimkiler yerlerine çekildi.

Lakin seyirci tempo tutmuş bi daha bi daha diyor. Oysaki hiçbir ekip o gün ikinci bir defa ne çağrıldı ne de sahne aldılar.

Bu durum üzerine Van Halk Oyunları sahneye çıkıp bi oyun sunduktan sonra yerlerine çekildi, Ama o anları yaşayanlar bilir. Burada kelimelerle anlatmak mümkün değil.

Program sonunda o gün Van Halk Oyunları ekibi birinci ilan edildi. Yine bir oyun oynandıktan sonra oradan gururla ayrıldık. O gün orada bir Vanlı olarak bulunduğum için gerçekten çok mutlu olmuştum ve Vanlı olarak çok gururlanmıştım.

Artık ekiple vedalaştık onlar Van’a döndüler bizde kışlamızın yolunu tuttuk ve o güzel gün de bu gün bizlere unutulmayacak bir anı olarak kaldı.

Bu gün biz varız onlar yok. Ama onları hep anıyoruz ve anacağız. Davulcu Tosun, Hamit, Zeki, Hüseyin diğer davulcu zurnacı ve oyuncu dostlarımızı burada yâd ederken ölenlere rahmet kalanlara sağlık diliyorum.

Seni hiç unutmadık Davulcu Tosun…

Hasılı kelam neylersiniz bu dünyadan bir Davulcu Tosun geldi geçti..

KAÇ KİŞİ KALDIK (34)

Tosun Özister’in aziz anısına ithaftır.

Foto Suphan lakaplıydı Yusuf Çermik

Salih Yaprağa da peynirci amca derdik

Fikri Durgunu da biz toprağa verdik