Zeve Şehitliği
Ümit Kayaçelebi
Birinci Dünya Savaşı yılları... Eli silah tutan erkekler cephede.
Bölgede "Yabancı" çok... Misyonerler... Ermenileri kışkırtmakla meşguller.
Kışkırtma sonuç veriyor... Ermeni isyanı başlıyor.
Atmaca, Yemlice, Hıdır, Otluca, Göllü, Derebey, Gülsünler... Toplam 7 köyden... Çocuklar, kadınlar ve yaşlılar, Ermeni zulmünden kaçıyorlar.
Zeve Köyü'ne sığınıyorlar... Eski adı Zaviye.
20-25 Mayıs 1915... Ermeni çeteciler, köyde 2 bin 500 kişiyi katlediyorlar.
Bugün... Zeve'de bir anıt yükseliyor... 18 metre yüksekliğinde... "1918"i temsil ediyor... Van'ın kurtuluşu.
Ve... Anıtta... "7 taş" var... Ermenilerin yakıp yıktığı 7 köyün simgesi.
Bay Joe Biden, "Katliamı" merak ediyorsa... Türkiye'deki temsilcilerinden birini Zeve'ye yollasın... Bölgedeki insanların anlatacakları çok şey var.
***
101 yıl önce
Türkiye Büyük Millet Meclisi... 24 Nisan 1920...
TBMM'nin açılışının ertesi günü. "3 oturum" yapılıyor... Üçüncü oturumun bir bölümü "Gizli." Gizli oturumda, Mustafa Kemal Paşa, kürsüye çıkıyor... Tutanaklardan... Aynen:
- Ermeniler, Erivan Ermeni Hükümeti mıntıkası dâhilinde ahali-i İslamiye'yi imha etmekle meşguldür.
Konuşma uzun... Ermenilerin tüm "Marifetleri" anlatılıyor.
Ermenileri "Kimler" himaye ediyor...
Mustafa Kemal Paşa, onları da söylüyor.
Gizli oturum tutanaklarının "İngilizcesini" Joe Biden'a yollasak mı acaba?
***
Vay Vay Tarlası
Ermeni isyancılar... Van'da... Müslümanları, nerede bulurlarsa öldürüyorlar.
Bazı erkekler... Tarlalarında... Ekip biçmekle meşguller.
Ermeniler tarlada kurşuna diziyorlar.
Köylü kadınlar... "Vay vay" diye haykırıyorlar... Ağıtları, göklere yükseliyor. İşte o tarlanın adı... "Vay Vay Tarlası."
***
Alayköy samanlığı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde, Ermeni katliamlarıyla ilgili araştırmalar var... Ayrıntılı... Tarihli... İsimli.
Yaşanmış acı olaylar... O kadar çok ki...
Çocuk ve kadınları bir köye götürüyorlar: Alayköy.
Köyde derin bir samanlık bulunuyor... Çay kenarında.
Ermeni isyancılar, çocuk ve kadınları samanlığa kapatıyorlar.
Sonra da... Suyun yönünü değiştiriyorlar...
Samanlığa doğru.
Kadınlar, yavrularını başlarının üzerine kaldırıyorlar... Boğulmasınlar diye.
Samanlığın kapısı suyun basıncına dayanamıyor... Açılıyor.
Kadınlar, çocuklar kaçıyorlar... Kimi yakalanıp öldürülüyor, kimi köylerde saklanıyor.
Aradan 100 yıldan fazla zaman geçti.
"Bölgede" hâlâ bu olaylar anlatılıyor.
***
Dış güçler
Osmanlı dönemi... Van'da Ermeni çok... Halk huzur içinde... Tam bir kardeşlik havası.
Ama... Van'da, "Konsolosluklar" açılmaya başlıyor.
Rusya, İngiltere, Fransa, İtalya konsoloslukları.
Amerika... Hiç eksik kalır mı? "Amerikan Protestan Misyonu" hemen devreye giriyor.
Ve tahrik başlıyor... Ermenileri tahrik... Kürtleri tahrik.
Batı... Uygar(!) Batı... "Tek dişi kalmış canavar." Dün neyse bugün de o...
Türkiye'yi karıştırmak için elinden geleni yapıyor.
Dün... Ermeni isyancıların sırtlarını sıvazlıyorlardı.
Bugün... Terör örgütlerine destek yağdırıyorlar.
Kaynak: Yavuz Donat - Sabah Gazetesi
