Demirci Kemal Usta
Yunus Türkoğlu
İnsanoğlu yalnız yaşayamaz, çünkü istidatları farklı farklıdır. Herkes istidadınca farklı vazifeler üstlenirken toplum meydana gelir! Toplumun ihtiyaç ve isteklerine göre de meslekler zuhur eder.
Van’da vakti zamanında eli ile aklının hüneri ve bin bir beceriyle icra-ı sanat eyleyen nice ustalar vardı. Bunlar hem yaptıkları işin, hem de gönüllerin ustalarıydılar. Mütevazı ve sade bir hayat yaşamak vazgeçilmez düsturlarıydı.
Bir lokma helal rızık için vecd ile bin kez elindeki çekici kızgın demire vurabilmek marifetti!
Her vesile ile yaşanılan topluma iyi örnek olabilmek marifetti.
Onların bu halleri hayranlık uyandıran ahenk manzaraları oluştururdu. Bunlar işlerinin memnuniyetinden mutlu olurlardı. Onlar, sonradan gelenlere kalp ve bedenle yapılan işler makbuldür ilkesini öğrettiler. Helal ve hak edilen paranın bereketli olduğunu lisan-ı halleriyle dikte ettiler. Onlar; kâğıtla kalemle değil, söz, fiil, tatbikat ve sabırla çıraklara, kalfalara nefesleri yettiğince bildiklerini öğrettiler. Akabinde, hoş sedalar bırakarak aramızdan ayrılıp gittiler. Hepsini rahmetle yâd ediyoruz…
Rahmetli Kemal Usta, Mercimek Mahallesi’ndeki evinde, yaz kış demeden daha sabah ezanı okunmadan uyanır, abdestini alır, hazırlığını yapar “Ya Allah” der yola koyulurdu. Kışla Caddesi’ni geçer, Cumhuriyet Caddesi’ni yarıladıktan sonra Sebze Pazarı’nın güney tarafındaki sokaktaki dükkânına varıp beslemeyle, duayla kapının kilidini açar içeri girerdi. Akşamdan dağınık halde duran alet edevatı topladıktan sonra körüklü ocağı yakardı. Sabah ezanı okunurken, Sobacı Osman Camiine (Küçük Cami) gider namazını eda edip döner güne huşu ile başlardı.
Ortağı Kazım usta ve çıraklar Abdurrahman ile Eyüp’te gelmiştir. Kemal usta ve Kazım usta, karşı komşuları Bapir’in kahvesinde sıcak tırnak ekmeği ve otlu küp peynirin yanında mis kokulu birer çay içip komşu esnaflarla günün kritiğini yapıp dönerlerdi.
O çarşı sakinleri ki: Biri birilerinin halini, sevinç ve ıstıraplarını anlar kardeşliğin en güzelini yardımlaşarak sergilerlerdi!
Sebze Pazarı’na bakan, tahtadan yapılmış oldukça büyük çift kanatlı ve üzerindeki camda demir parmaklıkları olan bu kapının sağ ve soluna asılan şene, tırpan, orak, tırmık ve nacaklar insanı otantik bir dünyaya sevk ediyordu. Kapıdan üç basamakla aşağıya inip ince uzun bir koridora benzeyen dükkâna girmiş olurduk. Tavan döşemelerinin ocağın isinden karardığını, toprak sıvalı duvarlara metal telle asılan zırzalar, halkalar, zincirler baş tarafta körüklü ocağın şiddetle yandığını, tezgâh üstünde çekiçlerin, yerde örs olduğunu müşahede ediyorduk.
“…Biz demiri de indirdik ki, onda büyük bir kuvvet ve insanlar için faydalar vardır.” Hadid (Demir) süresi 25. Ayet.
Demirler ocakta nar gibi kızarmış vaziyette işlenmeye hazırdı. Ellerde maşalar ve çekiçler, kızgın demirler tam kıvamındadır artık! Orak, kürek, nacak ve zırzaları bir mesuliyet şuuru içersinde hazırlamak gerekiyordur. Siparişlerin bahara kadar hazır olması lazım. En iyisini yapmak için daha fazla çaba, daha fazla dikkat etmek icab ederdi. Kış boyunca yapılan tırpanlar, oraklar yazın Van’ın ovalarında, yaylalarında, bağlarında-bahçelerinde ekinleri biçecek, köylü ürünlerini toplayacaktı.
Merhum Demirci Kemal Usta, özel hayatında, iş hayatında çek-senet nedir bilmezdi. Her şeyi peşin alır peşin satardı. Kul hakkından ve borçlu olmaktan çok korkardı. Fakiri fukarayı koruyup gözetirdi. Yardıma ihtiyacı olanları kesinlikle boş çevirmez elinden geldiğince faydalı olmaya çalışırdı. Vefalıydı, her fırsatta yaptığı sanatı tahsil ettiği Cimşit ustasını hep rahmet ve minnetle anardı.
Helal rızık kazanma titizliğiyle gelen bereket, yıllar sonra vasiyeti üzerine Afrika’nın susuz bir bölgesinde adına “Su kuyusu” açılmasına sebebiyet verecekti! Günde yüzlerce insanın duasını alacak, bu sudan içenler ruhuna ihlâsla Fatihalar okuyacaklardı!
Sağlık ve sıhhatiniz daim olsun, hoşça kalınız…
