Ölüm ve sürgün Osmanlı Müslümanlarının etnik kıyımı (1821-1922)
Değerli okurlar Osmanlı Devletinin güç kaybetmesi sonucunda tabiiyetinde yaşayan farklı etnik, dini veya mezhebi özelliklere sahip olan (Yunan, Bulgar, Sırp, Arnavut, Ermeni, Arap vs.) halklar kendi devletlerini kurma çabası içine girmişler.
Değerli okurlar; Osmanlı Devletinin güç kaybetmesi sonucunda tabiiyetinde yaşayan farklı etnik, dini veya mezhebi özelliklere sahip olan (Yunan, Bulgar, Sırp, Arnavut, Ermeni, Arap vs.) halklar kendi devletlerini kurma çabası içine girmişler. Yüzlerce yıldır beraber yaşadıkları Müslüman halkları da Anadolu'ya göç etmeye zorlamışlar. Anadolu; Osmanlı Devletinin idaresinden çıkan bölgelerden gelen muhacirlerle dolup taşmış. Kırım Türkleri, Çerkezler, Lazlar, Abazalar, Ahıskalılar, Dağıstanlılar, Balkan halkları ve daha nice Müslüman halklar Anadolu'ya muhacir olarak gelmek zorunda kalmışlar.
Emperyalist güçler Osmanlı coğrafyasındaki bu ayrılıkçı gelişmeleri desteklemişler. Ayrılıkçı hareketlerin fikri alt yapılanmasında ve sahada uygulanmasında gerekli olan askeri ve diplomatik desteği esirgememişler. Sonuçta Osmanlı coğrafyasını parçalamış ve altmışın üzerinde devlet oluşmasını sağlamışlar. Bu bölücü çabalarını Anadolu'da da uygulamaya çalışmışlar.
Ruslar ve müttefikleri; Anadolu'da bir Ermenistan'ın kurulamayacağı ihtimaline karşı Kafkaslarda bir Ermenistan oluşturmanın ön hazırlıklarını yapmışlar.1850'lerden başlayarak Erivan civarında yaşayan Müslüman halkları Anadolu'ya göçe zorlamış, Anadolu'da yaşayan Ermenileri de Erivan civarına göçe özendirmişler. O bölgede Ermeni nüfusun artmasını, Müslüman nüfusun azalmasını sağlamışlar. Sonuçta; Anadolu'da bir Ermenistan kurduramasalar da güney Kafkasya da bir Ermenistan teşkil etmişler. . Osmanlı Devleti emperyalistlerin bu tasarrufuna engel olamamış.
Anadolu'nun batısında, İngilizlerin aklı ve desteği ile Anadolu Rumlarını Yunanistan'a bağlamak amacıyla Yunan ordusu tarafından yapılan askeri hareket başarılı olamamış. Bunun sonucunda Anadolu Rumları geri çekilen Yunan ordusu ile beraber Yunanistan'a dönmek zorunda kalmışlar. Bu göç Yunan ordusunun çekilmesinden sonra da yapılan mübadele anlaşması ile birkaç yıl daha devam etmiş. Anadolu Hıristiyanları Balkanlara, Balkanlardaki Müslüman ahali Anadolu'ya göçmüş.