Seyahatnamelere Göre Türklerin Van ve Çevresine Yerleşmeleri
Türklerin Van Gölü çevresine ilk ne zaman yerleştiği günümüzde de tartışmalara neden olan bir mevzudur. Bu konuyu Türk tarihçilerin ve yabancı seyyahların üzerinde konsensüs sağlamış olduğu şekliyle sizlerle paylaşmak istiyorum.
Türklerin Van Gölü çevresine ilk ne zaman yerleştiği günümüzde de tartışmalara neden olan bir mevzudur. Bu konuyu Türk tarihçilerin ve yabancı seyyahların üzerinde konsensüs sağlamış olduğu şekliyle sizlerle paylaşmak istiyorum.
625 yılında Van bölgesine ilk gelen Türkler Hazarlardır. Hazarların, Doğu Anadolu Bölgesine Ağaç Eri, Sırrı Gur ve Boğduzlardan meydana gelen önemli miktarda Türk oymağını iskan ettirdikleri belirtilir. Bu dönemlerde sürekli Hazar ve Emevî mücadeleleri görülmektedir. Hazar Türkleri 720 yılında Van ve çevresini Emevilerden geri almışlar ve tekrar Van ve çevresini idare etmişlerdir.
Hazarların VIII. yüzyıl sonunda İslâmiyet'i kabul ederek Abbasi Halifesi'ni tanımaları üzerine burada Abbasi idaresi tesis edilmiştir. Ancak bazı rivayetlerde Hazar Türklerinin Van'a gelmeleri ve tamamen işgal etmelerinin 585 yılından önce gerçekleştiği ifade edilmektedir. Bu sebeple bölgenin Türkleşmesinde Hazarların etkisi olduğu söylenebilir.
Azerbaycan bölgesinde etkili olan Türk asıllı Sâc Oğulları sülalesi de Van bölgesinde etkili olmuştur. Ebu's- Sâc Dîvdâd bin Yusuf Dîvdest'in oğlu Muhammed el-Afşîn'in kurduğu bu beylik 890-928 yılları arasında bölgede kurulan ilk yarı bağımsız Türk beyliğidir.
